Στο άρθρο μας θα ασχοληθούμε με τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών των ελευθέρων επαγγελματιών ,αυτών που αμείβονται με Τίτλο Κτήσης (η παλιά απόδειξη δαπάνης), Δικηγόρων με πάγια αντιμισθία, και μελών εταιρειών

Με την εγκύκλιο του  Ε.Φ.Κ.Α. αρ. 3/2017 καθορίζονται οι βασικοί υπολογισμοί για τις ασφαλιστικές εισφορές.

Συγκεκριμένα

Ημερομηνία έναρξης ισχύος των νέων διατάξεων είναι η 01/01/2017. Από την ημερομηνία αυτή, και για κάθε επόμενο έτος, ως βάση υπολογισμού των εισφορών καθορίζεται το Καθαρό Φορολογητέο Αποτέλεσμα (ΚΦΑ) από την άσκηση αγροτικής ή κάθε άλλης δραστηριότητας υπαγόμενης στην ασφάλιση του ΟΓΑ κατά το προηγούμενο φορολογικό έτος.

Θεσπίζεται Κατώτατη και Ανώτατη μηνιαία βάση υπολογισμού εισφορών, δηλαδή το κατώτερο και το ανώτερο μηνιαίο ποσό εισοδήματος επί του οποίου υπολογίζονται εισφορές.

Α. Ως κατώτατη μηνιαία βάση ορίζεται το ποσό  586,08  που αντιστοιχεί στον κατώτατου βασικού μισθού άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών. Αρα το ετήσιο κατώτατο ασφάλιστρο θα είναι 586,08 χ 12 μήνες = 7032,96 Ασφάλιστρο = 7032,96 Χ 26,95% + 120 = 2015,38 και ανά μήνα 2015,38 / 12 =  167,94 ευρώ

Β. Ως ανώτατη μηνιαία βάση καθορίζεται το ποσό που αντιστοιχεί στο δεκαπλάσιο του κατώτατου βασικού μισθού άνω των 25 ετών όπως ισχύει κάθε φορά. Το ποσό αυτό σήμερα ανέρχεται σε 5.860,80 € (Ετήσιο 5860,80*12=70.329,60€).

Δηλαδή αν ελεύθερος επαγγελματίας έχει κέρδη 140.156,44 ευρώ , η ασφαλιστική εισφορά θα υπολογισθεί έως του ποσού των 70.329,60 και όχι επί όλου του ποσού των κερδών

ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΦΚΑ ΕΛΕΥΘΕΡΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ

Θεσπίζονται ενιαία ποσοστά εισφορών κύριας ασφάλισης:

– Κλάδος Σύνταξης 20%

– Κλάδος Υγειονομικής Περίθαλψης 6,95% (επιμεριζόμενο 6,45 % για παροχές σε είδος και 0,50% για παροχές σε χρήμα) (Ν.4425/2016, άρθρ. 1 παρ.6).

– Κλάδος ΟΑΕΔ (που αφορά επίδομα ανεργίας ελεύθερου επαγγελματία) 10 ευρώ ανά μήνα

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ

Ελεύθερος επαγγελματίας έχει δηλώσει το 2016 καθαρά φορολογητέα κέρδη 22.986,72 ευρώ.

Ασφαλιστικές Εισφορές έτους 2017 = 22.986,72 χ 26,95% + 120 = 6.314,92

Ανά μήνα  = 6.314,92 / 12 = 526,24 ευρώ

Σε περίπτωση άσκησης περισσότερων της μίας επαγγελματικής δραστηριότητας, για τις οποίες θα προέκυπτε υποχρέωση ασφάλισης στον πρώην ΟΑΕΕ και το πρώην ΕΤΑΑ, ακόμη και εάν προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης λόγω ιδιότητας (υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ λόγω εγγραφής στο ΤΕΕ χωρίς άσκηση επαγγελματικής δραστηριότητας), μηνιαία βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών αποτελεί το άθροισμα του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος από έκαστη δραστηριότητα.

Για την εξεύρεση της βάσης υπολογισμού στις περιπτώσεις αυτές λαμβάνεται καταρχάς υπόψη το μηνιαίο εισόδημα από την βασική πηγή βιοπορισμού, δηλαδή το υψηλότερο εισόδημα, και σε αυτό προστίθεται το εισόδημα των λοιπών δραστηριοτήτων κατά φθίνουσα τάξη μεγέθους.

Ως ανώτατο όριο μηνιαίου εισοδήματος λαμβάνεται το ποσό των €5.860,80 ενώ το κατώτατο όριο μηνιαίου εισοδήματος διαμορφώνεται σε €586,08, (ακόμη και εάν πρόκειται για ασφαλισμένο που και για τις δύο δραστηριότητες θεωρείται ότι είναι ασφαλισμένος κάτω 5ετίας).

ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ ΜΕ ΠΑΓΙΑ ΑΝΤΙΜΙΣΘΙΑ

Σε αυτή την περίπτωση ο δικηγόρος με πάγια αντιμισθία αντιμετωπίζεται σχεδόν όπως ο μισθωτός. Η  ελάχιστη μηνιαία βάση υπολογισμού επί της οποίας υπολογίζεται το εκάστοτε προβλεπόμενο ποσοστό εισφοράς των ασφαλισμένων και των εργοδοτών που από 1/1/2017 εντάσσονται στον Ε.Φ.Κ.Α.  –  το ποσό που αντιστοιχεί στο κατώτατο βασικό μισθό άγαμου μισθωτού άνω των 25 ετών, το οποίο, επί πλήρους απασχόλησης ανέρχεται στο ποσό των 586,08 ευρώ με ισχύ από 1-1-2017.

ΚΛΑΔΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ : Καταβάλλεται    ασφαλιστική    εισφορά    για    τον    κλάδο    σύνταξης ποσοστού 20% επιμεριζόμενη κατά ποσοστό 6,67% για τον εργαζόμενο και 13,33% για τον εργοδότη

ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΣ ΚΛΑΔΟΣ : ορίζεται σε ποσοστό  7,10%, επί των  πάσης  φύσεως  αποδοχών  και  κατανέμεται  κατά  ποσοστό  6,45%  για παροχές σε είδος, εκ του οποίου 2,15% βαρύνει τον ασφαλισμένο και 4,30% βαρύνει τον εργοδότη και ποσοστό 0,65% για παροχές σε χρήμα, εκ του οποίου 0,40% βαρύνει τον ασφαλισμένο και 0,25% βαρύνει τον εργοδότη

ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ : Από 1/6/2016 και μέχρι τις 31/5/2019, το ποσό της μηνιαίας εισφοράς για την επικουρική ασφάλιση στο Ε.Τ.Ε.Α., όλων των μισθωτών, ασφαλισμένων πριν και μετά την 1/1/1993, υπολογίζεται σε ποσοστό 3,5% για τον ασφαλισμένο και 3,5% για τον εργοδότη επί των ασφαλιστέων αποδοχών  του εργαζομένου, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 38. Από 1/6/2019 και μέχρι την 31/5/2022, το ποσό της μηνιαίας εισφοράς στο Ε.Τ.Ε.Α. όλων των μισθωτών, ασφαλισμένων πριν   και   μετά   την   1/1/1993,   υπολογίζεται   σε   ποσοστό   3,25%   για  τον ασφαλισμένο και 3,25% για τον εργοδότη επί των ασφαλιστέων αποδοχών  του εργαζομένου, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 38.Μετά το πέρας της εξαετίας,

ΥΠΕΡ ΕΤΕΑΠ : Από 1.1.2017 το ποσό της μηνιαίας εισφοράς στον Κλάδο Εφάπαξ Παροχών του Ε.Τ.Ε.Α.Ε.Π. των ασφαλισμένων από 1.1.1993 και εφεξής μισθωτών και όλων των πριν και μετά την 1.1.1993 ασφαλισμένων αυτοτελώς απασχολούμενων ορίζεται σε ποσοστό 4%, υπολογιζόμενο για τους μισθωτούς επί των ασφαλιστέων αποδοχών τους, όπως προσδιορίζονται στα άρθρα 5 και 38, και για τους αυτοτελώς απασχολούμενους επί του εισοδήματος τους, όπως ειδικότερα προσδιορίζεται στο άρθρο 39, εφαρμοζομένου και του άρθρου 98.

‘Ετσι το τελικό ποσοστό διαμορφώνεται σε 38,10 % από τα οποία τα 16,72% αφορούν κρατήσεις του ασφαλισμένου και 21,38% κρατήσεις του εργοδότη. (σημειωτέον ότι αφορά δικηγόρους Αθήνας, ενώ για Δικηγόρους ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – ΠΕΙΡΑΙΑ & ΕΠΑΡΧΙΩΝ το ποσοστό είναι 34,10% εκ των οποίων το 12,72% αφορά τον ασφαλισμένο και 21,38% τον εργοδότη)

Στην περίπτωση αυτή , του Δικηγόρου με πάγια αντιμισθία οι ασφαλιστικές εισφορές θα αποικονίζονται στην Α.Π.Δ όπως και οι μισθωτοί. Αλλά δεν υφίσταται υποχρέωση αναγγελίας και στο Πληροφοριακό Σύστημα  ΕΡΓΑΝΗ  (Πρόσληψη, Πίνακα Προσωπικού κτλ.) της Επιθεώρησης Εργασίας. Προφανώς γιατί υπάρχει συμφωνητικό που κατατίθεται στον Δικηγορικό Σύλλογο, μιας και ο δικηγόρος δεν εντάσσεται με την στενή έννοια του όρου ‘’Μισθωτός’’

ΑΜΟΙΒΟΜΕΝΟΙ ΜΕ ΑΠΟΔΕΙΞΗ ΔΑΠΑΝΗΣ (ΤΙΤΛΟΣ ΚΤΗΣΗΣ)

Αφορά αυτούς που το εισόδημα που αποκτούν από τις συναλλαγές αυτές δεν υπερβαίνει στο σύνολο του το ποσό των 10.000 ευρώ ετησίως. Στην ανωτέρω διάταξη υπάγονται και οι δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι ή συνταξιούχοι που είναι συγγραφείς ή εισηγητές εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων, εφόσον δεν ασκούν άλλη επιχειρηματική δραστηριότητα.

Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι υπολογίζονται ασφαλιστικές εισφορές για κλάδο σύνταξης και υγείας με συνολικό ποσοστό 26,95% επί της όποιας καθαρής αξίας του παραστατικού, χωρίς να ισχύει ο περιορισμός του ελάχιστου ασφαλιστέου εισοδήματος των 586,08 ευρώ. Οι ασφαλιστικές εισφορές παρακρατούνται από το πρόσωπο που εκδίδει την απόδειξη δαπάνης και αποδίδονται στον ΕΦΚΑ το αργότερο μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου της έκδοσης μήνα. Επίσης για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών, δεν θα λαμβάνεται υπόψη ο παρακρατηθείς φόρος του 20% , δηλαδή θα αφαιρείται το ποσό του φόρου προκειμένου να υπολογισθούν οι ασφαλιστικές εισφορές.

ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΠΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΑΣ , ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΣΕ ΚΑΠΟΙΑ ΑΛΛΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Σε περίπτωση μισθωτής απασχόλησης (πλήρης απασχόληση) ή άσκησης ελεύθερου επαγγέλματος (ασφάλιση βάσει των διατάξεων του πρώην ΟΑΕΕ) ή αυτοαπασχόλησης (ασφάλιση βάσει των διατάξεων του πρώην ΕΤΑΑ) για την οποία προκύπτει υποχρέωση ασφάλισης στον ΕΦΚΑ βάσει των σχετικών διατάξεων του ΟΓΑ, ως βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών αποτελεί το άθροισμα του εισοδήματος από την παροχή των μισθωτών υπηρεσιών και του καθαρού φορολογητέου αποτελέσματος από έκαστη δραστηριότητα.    Εάν ασκείται συγχρόνως και ελεύθερο επάγγελμα ή αυτοαπασχόληση, λαμβάνεται καταρχάς υπόψη το μηνιαίο εισόδημα από την μισθωτή εργασία και σε αυτό προστίθεται το εισόδημα των άλλων δραστηριοτήτων κατά φθίνουσα τάξη μεγέθους. Ως ανώτατο όριο μηνιαίου εισοδήματος λαμβάνεται το ποσό των €5.860,80 ενώ το κατώτατο όριο μηνιαίου εισοδήματος διαμορφώνεται σε €586,08 (ακόμη και εάν πρόκειται για μισθωτό κάτω των 25 ετών ή για ελεύθερο επαγγελματία ή αυτοαπασχολούμενο κάτω 5ετίας).

Παράδειγμα

Παλαιός ασφαλισμένος, παρέχει εξαρτημένη εργασία και συγχρόνως ασκεί ελεύθερο επάγγελμα. Συνεπώς, έχει υποχρέωση καταβολής στον ΕΦΚΑ ασφαλιστικής εισφοράς : α) βάσει του άρθρου 38 του ν.4387/2016 ως μισθωτός (υποχρέωση ασφάλισης βάσει των διατάξεων του πρώην ΙΚΑ – ΕΤΑΜ) και β) βάσει του άρθρου 39 του ν.4387/2016 ως ελεύθερος επαγγελματίας (υποχρέωση ασφάλισης βάσει των διατάξεων του πρώην ΟΑΕΕ, ασφαλισμένος άνω 5ετίας).

– Εάν για την μισθωτή απασχόληση οι μηνιαίες αποδοχές ανέρχονται σε €6.000,00 και το μηνιαίο εισόδημα από το ελεύθερο επάγγελμα ανέρχεται σε €3.000,00, ο ασφαλισμένος καταβάλλει μηνιαία εισφορά επί του ανωτάτου ορίου μηνιαίων αποδοχών (€5.860,80) βάσει του άρθρου 38 του ν.4387/2016, ενώ δεν προκύπτει υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικής εισφοράς για το μηνιαίο εισόδημα από την άσκηση του ελεύθερου επαγγέλματος.

– Εάν για την μισθωτή απασχόληση οι μηνιαίες αποδοχές ανέρχονται σε €4.000,00 και το μηνιαίο εισόδημα από το ελεύθερο επάγγελμα ανέρχεται σε €3.000,00, ο ασφαλισμένος καταβάλλει μηνιαία εισφορά βάσει του άρθρου 38 του ν.4387/2016 για το ποσό των €4.000,00, ενώ για το ελεύθερο επάγγελμα καταβάλλει μηνιαία εισφορά βάσει του άρθρου 39 επί του ποσού των €1.860,80 (€5.860,80 – €4.000,00).

– Εάν για την μισθωτή απασχόληση οι μηνιαίες αποδοχές ανέρχονται σε €2.000,00 και το μηνιαίο εισόδημα από το ελεύθερο επάγγελμα ανέρχεται σε €1.000,00, ο ασφαλισμένος καταβάλλει μηνιαία εισφορά βάσει του άρθρου 38 του ν.4387/2016 για το ποσό των €2.000,00, και για το ελεύθερο επάγγελμα καταβάλλει μηνιαία εισφορά βάσει του άρθρου 39 επί του ποσού των €1.000,00.

– Εάν για την μισθωτή απασχόληση (πλήρης απασχόληση από ασφαλισμένο κάτω των 25 ετών) οι μηνιαίες αποδοχές ανέρχονται σε €510,00 και το μηνιαίο εισόδημα από το ελεύθερο επάγγελμα ανέρχεται σε €500,00, ο ασφαλισμένος καταβάλλει μηνιαία εισφορά βάσει του άρθρου 38 του ν.4387/2016 για το ποσό των €510,00, και για το ελεύθερο επάγγελμα καταβάλλει μηνιαία εισφορά βάσει του άρθρου 39 επί του ποσού των €500,00.

– Εάν για την μισθωτή απασχόληση οι μηνιαίες αποδοχές ανέρχονται σε €510,00 (πλήρης απασχόληση από ασφαλισμένο κάτω των 25 ετών) και προκύπτει ζημία από το ελεύθερο επάγγελμα, ο ασφαλισμένος καταβάλλει μηνιαία εισφορά βάσει του άρθρου 38 του ν.4387/2016 για το ποσό των €510,00. Για το ελεύθερο επάγγελμα καταβάλλει μηνιαία εισφορά βάσει του άρθρου 39 επί του ποσού των €76,08 (€586,08 – €510,00).

– Εάν για την μισθωτή απασχόληση (καθεστώς μερικής απασχόλησης) οι μηνιαίες αποδοχές ανέρχονται σε €200,00 και το μηνιαίο εισόδημα από το ελεύθερο επάγγελμα ανέρχεται σε €1 00,00, το κατώτατο όριο μηνιαίου εισοδήματος διαμορφώνεται σε €386,08 (€586,08 – €200,00). Ο ασφαλισμένος καταβάλλει μηνιαία εισφορά βάσει του άρθρου 38 του ν.4387/2016 για το ποσό των €200,00. Για το ελεύθερο επάγγελμα καταβάλλει μηνιαία εισφορά βάσει του άρθρου 39 του ν.4387/2016 επί του ποσού των €386,08.

ΜΕΛΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ

Αν και επικρατεί κάποια σύγχυση για το θέμα αυτό , βάση της εγκυκλίου 4/2017    «Ασφάλιση στον Ενιαίο Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Ε.Φ.Κ.Α.) – κατ’ εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4387/2016 – Μελών Εταιριών ή Συνεταιρισμών και Μελών Διοικητικού Συμβουλίου Ανωνύμων Εταιριών ή Αγροτικών Συνεταιρισμών, για τις αμοιβές που λαμβάνουν, είτε στα πλαίσια εξαρτημένης εργασίας, είτε με την ιδιότητα του μέλους Δ.Σ.» Αναφέρει μέλη Διοικητικού Συμβουλίου Ανωνύμων εταιρειών. Οι Ε.Π.Ε , Ο.Ε, Ε.Ε , Ι.Κ.Ε δεν έχουν Διοικητικό Συμβούλιο αλλά διαχειριστές οπότε και οι εισφορές τους υπολογίζονται όπως των ελευθέρων επαγγελματιών . Ετσι η παρακράτηση του ΕΦΚΑ γίνεται στις αμοιβές Διοικητικού Συμβουλίου με τα παρακάτω ποσοστά

Τέλος θα πρέπει να επισημάνουμε την έμμεση αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών λόγω της μη αναγνώρισης ως εξόδου της ασφαλιστικής εισφοράς με συνέπεια να προστίθεται στα κέρδη που θα εμφανίζονται πλασματικά μεγαλύτερα με αποτέλεσμα της αύξησης των εισφορών ΕΦΚΑ. Με την  νέα απόφαση του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης μεταβάλλεται η βάση υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών ελευθέρων επαγγελματιών και αυταπασχολούμενων, όπως ορίζεται στην Υπουργική Απόφαση οικ. 61502/3399. με τη νέα απόφαση προβλέπεται ότι από 1.1.2018 και για κάθε επόμενο έτος, στη βάση υπολογισμού συμπεριλαμβάνονται και οι καταβλητέες ασφαλιστικές εισφορές, ενώ ειδικά για το 2018, οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται επί του ποσού που αντιστοιχεί στο 85% της βάσης προσδιορισμού των εισφορών

Π.Χ αν οι πωλήσεις μιας ατομικής επιχείρησης είναι  40.000,00 ευρώ τα έξοδα  22.000,00 ευρώ και ο ΕΦΚΑ που πλήρωσε ο επιχειρηματίας 4.500,00 ευρώ. Ενώ το 2017 η βάση υπολογισμού ήταν  40.000,00 – 22.000,00 – 4.500,00 = 13.500,00  άρα εισφορές = 13.500,00 Χ 26,95% = 3.638,25

Τώρα η βάση υπολογισμού γίνεται  40.000,00 – 22.000,00 = 18.000,00 άρα εισφορές = 18.000,00 Χ 26,95% = 4.851,00